Συζητώντας για την απομνημόνευση της πολεμικής εμπειρίας .

Η κλίμακα και η φύση του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου δημιούργησε ένα νέο τρόπο που αφορούσε την ανάμνηση του. Ο πόλεμος ήταν ένα εξαιρετικά σύνθετο γεγονός. Δημιούργησε ακραίες εμπειρίες και συναισθήματα. Στις μάχες, εκατομμύρια άνθρωποι σκοτώθηκαν ή έμειναν ανάπηροι. Πολλοί από αυτούς που πέθαναν δεν είχαν γνωστό τάφο. Οι κοινωνίες της Ευρώπης υπέστησαν τεράστιο σοκ. Περισσότεροι από 9 εκατομμύρια στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους από τις μάχες. Οι ελλείψεις σε τρόφιμα, που μερικές φορές προκλήθηκαν σκόπιμα από τον αποκλεισμό και μερικές φορές από τις αποτυχημένες συγκομιδές, αποδυνάμωσαν τους ανθρώπους που παρέμεναν στα σπίτια. Σχεδόν 6 εκατομμύρια άμαχοι έχασαν τη ζωή τους από ασθένεια ή πείνα. Σχεδόν 1 εκατομμύριο περισσότεροι σκοτώθηκαν ως άμεσο αποτέλεσμα στρατιωτικών επιχειρήσεων. Συνολικά, η εκτίμηση των νεκρών που προκύπτει από τον πόλεμο ανέρχεται σε πάνω από 16 εκατομμύρια. Οι τραυματίες, περισσότερα από 25 εκατομμύρια. Κάποιοι το ξεπέρασαν. Άλλοι δεν ήταν ποτέ ξανά οι ίδιοι, ούτε στο σώμα ούτε στο μυαλό. Δεν ήταν μόνο οι άνθρωποι που πέθαναν. Η παλαιά παγκόσμια τάξη υπέστη επίσης ανεπανόρθωτη βλάβη. Τόσο οι Αυστρο-Ουγγαρία όσο και οι Οθωμανική αυτοκρατορία καταστράφηκαν. Από τις στάχτες τους προέκυψαν πλήθος νέων χωρών, στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Η Ρωσία εκτοξεύθηκε από την επανάσταση και έγινε το πρώτο κομμουνιστικό κράτος στον κόσμο. Μοναρχίες έπεσαν. Δημιουργήθηκε μια νέα παγκόσμια τάξη, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να αναπτύσσουν μια Κοινωνία των Εθνών που επέλεξαν να μην ενταχθούν.[1] Σε κάθε χώρα, οι έννοιες του πολέμου άλλαξαν . Τα άτομα και οι κοινότητες προσπάθησαν να αναδείξουν τα πραγματικά γεγονότα και ζήτησαν αναγνώριση των θυσιών τους. Κατά τη διάρκεια και μετά τον πόλεμο, η διαδικασία μνημόνευσης έθετε μια σειρά ερωτήσεων. Οι νεκροί, ειδικότερα, ήταν το δύσκολο μέρος. Πώς πρέπει να διαμορφωθούν οι χώροι μνημόνευσης; Πώς πρέπει να εκπροσωπούνται οι απόντες νεκροί - αυτοί που δεν έχουν γνωστό τάφο και εκείνοι που έχουν ταφεί μακριά από την πατρίδα τους; Ποιες πτυχές της πολεμικής συμπεριφοράς θα πρέπει να τιμηθούν για τις μελλοντικές γενιές; Ποιες εκδοχές του πολέμου προσέφεραν μια αποδεκτή «αλήθεια»; Οι απαντήσεις εξαρτήθηκαν από πρακτικά ζητήματα χρηματοδότησης , αλλά καθορίστηκαν από παράγοντες που ήταν πολιτιστικοί και πολιτικοί. Για όλους αυτούς τους λόγους, η μνήμη διέφερε από χώρα σε χώρα. Η αποτύπωση και η αναπαράσταση του παρελθόντος που αφορά το Α.Π.Π εκφράζεται μέσα από συλλογικά εθνικά μνημεία σε σχέση με τα μνημεία προσωπικοτήτων του παρελθόντος.[2]

[1] Yale, Jay Winter «Cultural Remembrance: Memorializing the First World War» https://www.youtube.com/watch?v=NpH5I6EA1t0

[2] Α. Τενεκετζής, «Οι μεταμορφώσεις της μνήμης: η δημόσια γλυπτική στην Ευρώπη του μεσοπολέμου», Ιστορία της Τέχνης, τχ. 1, Αθήνα (χειμώνας 2013).