ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΣΜΟΣ Ή ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ

ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΣΜΟΣ Ή ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ

Όλοι γνωρίζουν ότι ζούμε σε μια κουλτούρα καταναλωτισμού. Αλλά λίγοι άνθρωποι κατανοούν το πλήρες εύρος των προβλημάτων που προκαλεί ή τα αποτελέσματα που έχει για τον καθένα μας. Ο καταναλωτισμός είναι μια από τις ισχυρότερες δυνάμεις που επηρεάζουν τη ζωή μας στον σύγχρονο κόσμο. Ο όρος «καταναλωτισμός» δεν αναφέρεται απλώς στους άμεσους παράγοντες της καθημερινής μας ζωής, όπως η πανταχού παρούσα διαφήμιση, αλλά οτιδήποτε συνδέεται με την πρωταρχική ιδέα της σύγχρονης κοινωνίας μας ότι για να είμαστε πιο ευτυχισμένοι, καλύτεροι και πιο επιτυχημένοι πρέπει να έχουμε περισσότερα πράγματα.

Πολλοί πιστεύουν πως η κατανάλωση αποτελεί απλώς μια οικονομική συναλλαγή. Μια συνήθεια που καθορίζεται αποκλειστικά από τις οικονομικές συνθήκες που επικρατούν σε κάθε χώρα. Η άποψη μου που δεν είναι η μοναδική, είναι πως η κατανάλωση αποτελεί συμπεριφορά και στάση ζωής. Έχει πολλές διαστάσεις όπως οικονομικές ,κοινωνικές, πολιτισμικές, ανθρωπιστικές και κυρίως περιβαλλοντικές. Ο σεβασμός του περιβάλλοντος μπορεί να επιτευχτεί και μέσα από τον τρόπο που καταναλώνουμε. Στο βωμό της ανθρώπινης ευημερίας το περιβάλλον έχει επιβαρυνθεί θανάσιμα, με τελευταίο παράδειγμα της πυρκαγιές του Αμαζονίου. Οι ανισότητες που έχουν προκύψει μέσα από τον καταναλωτισμό είναι εμφανείς παντού. Αυτό αποδεικνύεται από μια μάτια στον όγκο των σκουπιδιών που πετάμε στο λεγόμενο αναπτυγμένο κόσμο από τη μια σε σύγκριση με τις φτωχότερες χώρες που λιμοκτονούν από τη πείνα και τη δίψα.

Ο εικονικός και παραπλανητικός κόσμος των υλικών αγαθών οδήγησε στην υπέρ κατανάλωση. Το ερώτημα που προκύπτει είναι: Πως μπορεί να σταματήσει αυτή η διαδικασία;

Δύσκολα εάν δεν στραφούμε άμεσα σε πρακτικές πράσινης ανάπτυξης με στόχο αυτή τη φορά τη βιωσιμότητα και όχι τον καταναλωτισμό. Σίγουρα τα τελευταία χρόνια υπάρχει έντονη κινητικότητα από διάφορα κράτη και οικολογικές οργανώσεις. Όμως δεν φτάνει μόνο αυτό. Πρέπει να υπάρξει καθοριστική επέμβαση στις πολιτισμικές ρίζες του καταναλωτισμού καθώς τα τελευταία χρόνια έχει ριζώσει για τα καλά σχεδόν σε όλους τους ανθρώπινους πολιτισμούς.

Σε τελική ανάλυση για να αποτραπεί η κατάρρευση του ανθρώπινου πολιτισμού πρέπει και απαιτείται ο ολοκληρωτικός μετασχηματισμός των νέων παγιωμένων πολιτισμικών προτύπων. Στόχος είναι να αλλάξει ο πολιτισμικός προσανατολισμός της κατανάλωσης με ένα νέο προσανατολισμό επικεντρωμένο στην βιωσιμότητα.

Είναι ένα δύσκολο εγχείρημα που ίσως διαρκέσει για πολλά χρόνια. Όμως με τη βοήθεια των βασικών θεσμών που διαμορφώνουν ένα πολιτισμό όπως η εκπαίδευση η πολιτική διακυβέρνηση τα σόσιαλ μίντια μπορεί να επιτευχτεί.

Παναγιωτάρας Παναγιώτης Δημόσιος Ιστορικός.