ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Η πολιτικοποίηση της ιστορίας ερμηνεύεται ως η προσπάθεια χρησιμοποίηση της για την διαμόρφωση μιας εθνικής συνείδησης χωρίς να ταυτίζεται με το παρελθόν. Η κρατικά υποστηριζόμενη ιστορία (State sponsored history)ή αλλιώς επίσημη ιστορία, είναι η κατασκευή της εθνικής ιστορίας και της δημόσιας μνήμης από το επίσημο κράτος. Όπως αναφέρει και ο Κ.Β Δερτιλής «Οι πολίτικες της μνήμης που ασκούνται από την κεντρική εξουσία λειτουργούν συχνά ως όχημα για τη διάχυση ιδεολογιών την υιοθέτηση στερεοτύπων που νομιμοποιούν τις πολιτικές του επιλογές του παρόντος». Σκοπός των πολιτικών είναι η ιστορία να λειτούργει στο πεδίο ανάπτυξης συγκεκριμένων ιδεολογικών στόχων που εξυπηρετούν κάθε φορά κομματικά, εθνικά και θρησκευτικά συμπεράσματα. Επίσημη ιστορία μπορεί να οριστεί η εγκεκριμένη ιστορία γραμμένοι από ιστορικούς που εργάζονται για το κράτος, μπορεί να δεκτή και την λογοκρισία εφόσον αναδεικνύει ιστορικά γεγονότα που μπορεί να προκαλέσουν αναταράξεις στην επίσημη αφήγηση. Δυο ειδών υπάρχουν: Μέσω της επιβολής βίας (δικτατορίες, ολοκληρωτικά καθεστώτα), και μέσα από αυτό-λογοκρισία που επιβάλλεται από τη μη χρηματοδότηση ερευνητικών μελετών. Μετά το τέλος του Β.Π.Π οι ιστορικοί και οι πολιτικοί ασχολούνταν με την ιστορική ανασυγκρότηση και τον επαναπροσδιορισμό της εθνικής ταυτότητας, όπως στην Γερμάνια, στην Ισπανία μετά των εμφύλιο και τέλος μετά την πτώση του τοίχους του Βερολίνου στα πρώην Ανατολικά κουμμουνιστικά καθεστώτα. Σύμφωνα με την Κ. Κουλούρη η πολιτικά στρατευμένη ιστορία επιστρατεύεται από πολιτικές κοινωνικές ομάδες, εξουσίες ή θεσμούς για να αιτιολογήσει την νομιμοποιητική λειτουργία της. Η πιο ακραία μορφή κατάχρησης της ιστορίας αποτελεί η προπαγανδιστική χρήση της. Η εκπαίδευση, οι αποφάσεις κοινοβουλίων και δικαστηρίων για επίμαχα ιστορικά γεγονότα (γενοκτονίες) εντάσσονται μέσα στο γενικότερο πλαίσιο σχέσεων ιστορίας και πολιτικής. Η εθνική ιστορία, τα μνημεία και οι δημόσιες τελετές αποτελούν το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα σύμπλευσης μνήμης και πολιτικής.[1] Υπάρχουν μεγάλοι κίνδυνοι από την πολιτικοποίηση της ιστορίας. Η ανησυχία έγκειται στο γεγονός ότι μπορεί να παραπλανηθεί και να παραποιηθεί με μορφές ιστορικής αναπαραστάσεις που δεν τηρούν τους κανόνες αποδεικτικών στοιχείων και τα πρότυπα ακαδημαϊκής αυστηρότητας. Ο Γιούργκεν Χάμπερμας αναφέρει για τη δημόσια χρήση της ιστορίας παίρνοντας θέση για την προσπάθεια αναθεώρησης της ιστορίας στη Γερμάνια σε σχέση με το Ολοκαύτωμα: «Η σημερινή ιστοριογραφία έχει δυο παραλήπτες ,τη συντεχνία των ιστορικών και το γενικό κοινό. Μια καλή σύγχρονη ιστορία πρέπει να ανταποκρίνεται στα κριτήρια της επιστήμης και ταυτόχρονα στις προσδοκίες των ενδιαφερόμενων αναγνωστών. Το ενδιαφέρων αυτών των αναγνωστών ,οι οποίοι απαιτούν να για διαφωτιστούν για τη δική τους θέση στην ιστορία ,δεν επιτρέπεται ασφαλώς να κατευθύνει τη ματιά του ιστορικού. Όταν η αναλυτική σκοπιά του παρατηρητή συγχωνεύεται με τη θέση που λαμβάνουν οι μετέχοντες σε συζήτησης συλλογικής συνεννόησης ,η ιστορική επιστήμη εκφυλίζεται σε πολιτική της ιστορίας .Η παλαιά συμμαχία μεταξύ του ιστορισμού και του εθνικισμού οφείλονταν σε αυτή τη συγχώνευση».[2] Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι σε πιο βαθμό οι ιστορικοί πρέπει να διαδραματίσουν ρόλο στην πολιτική συζήτηση; Ποια όρια θα πρέπει να επιβληθούν στους πολιτικούς όταν επικαλούνται ιστορικά γεγονότα;

[1] Κουλουρη σελ 120

[2] Γιούργκεν Χάμπερμας Ο ΜΕΤΑΕΘΝΙΚΟΣ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟΣ ΠΟΛΙΣ 2003